Ongeveer 2,5% van de kinderen in Nederland heeft een IQ van 130 of hoger Dat wil zeggen dat een kind als hoogbegaafd aangemerkt wordt. Het is natuurlijk fijn wanneer een kind goed kan leren maar hoogbegaafdheid doet meer met een kind dan ‘gewoon slim zijn’. Hoogbegaafde kinderen kunnen bepaalde gedragseigenschappen met zich meedragen. Zo kunnen ze te maken hebben met een extreem hoge gevoeligheid, hoge mate van creativiteit en motivatie. Deze eigenschappen kunnen een bepaalde mate van negatieve invloed hebben op hun sociale vaardigheden. Dit is overigens niet bij alle hoogbegaafde kinderen het geval. Sommigen gaan fluitend door hun schooltijd heen. Halen hoge scores, maken vrienden en gaan studeren, maar andere hoogbegaafde kinderen worstelen hier wel mee.
Hoe herken je een hoogbegaafd kind? En hoe kun je hoogbegaafde kinderen helpen met hun 'obstakels'?
Hoogbegaafdheid is al op jonge leeftijd te herkennen. Er zijn een aantal kenmerken waaraan je hoogbegaafdheid bij peuters, baby’s en kleuters kunt herkennen. Je spreekt bij deze hele jonge kinderen overigens niet van een hoogbegaafd kind, maar van een kind met een ontwikkelingsvoorsprong. De ontwikkeling van kinderen loopt niet altijd gelijk, maar gaat met sprongen. Daarom kan het dus ook zijn dat die ontwikkelingsvoorsprong in de loop der tijd verdwijnt of verminderd.
Naast bepaalde kenmerken bij hoogbegaafde baby’s, peuters en kleuters zijn er ook een aantal kenmerken bij hoogbegaafde kinderen. Hieronder zijn de kenmerken terug te vinden:
Hoogbegaafde kinderen stellen bovengemiddeld veel vragen. Ze willen over allerlei onderwerpen weten waarom het zo is. Het zijn kinderen die hun leraar erop kunnen wijzen wanneer zij een fout maken. Daarentegen begrijpen veel hoogbegaafde kinderen niet dat andere mensen hun vragen soms vervelend of kwetsend kunnen vinden.
Het geheugen van een hoogbegaafd kind is extreem hoog. Het kind kan gebeurtenissen uit het verleden ontzettend makkelijk ophalen. Zo kunnen ze bijvoorbeeld goed onthouden wanneer hen iets beloofd of verteld is.
Een hele sterke fantasie hebben is ook kenmerkend bij een hoogbegaafd kind. Het kan bijvoorbeeld zijn dat het kind denkbeeldige vriendjes heeft en hier ook heel erg in gelooft. Maar ook kunnen ze helemaal opgaan in hun eigen fantasieën.
Hoogbegaafde kinderen kunnen extreem reageren op dingen die onrechtvaardig zijn. Ze zijn heel erg overtuigd van hun mening en ze kunnen zeer gedreven overkomen. Dit veroorzaakt vaak discussies met de ouders.
Een voorkeur hebben voor zeer ingewikkelde taken is ook een kenmerk van een hoogbegaafd kind. Ze denken vaak erg moeilijk na waardoor ze moeite hebben met hele simpele taakjes. Door het moeilijk denken komt een hoogbegaafd kind vaak wel op het goede antwoord, maar niet op de manier dat volgens de leraar de bedoeling was. Hoogbegaafde kinderen worden hier vaak op afgestraft. Dit kan zorgen voor onzekerheid en frustraties.
Hoogbegaafde kinderen kunnen heel intens reageren op prikkels als geluid, geur, smaak, gevoel door het tonen van emotie. Ze kunnen bijvoorbeeld heel boos worden, huilen of opgewonden zijn.
Het is mogelijk dat je kinderen hoogbegaafdheid van hun ouders erven. Het is alleen moeilijk te bepalen hoe groot het erfelijkheidscomponent is. Dit komt omdat hoogbegaafdheid van meer omgevingsfactoren afhangt. Wanneer je dus bij jezelf kenmerken van hoogbegaafdheid herkent, kun je rekening houden met het feit dat jouw kind mogelijk ook hoogbegaafd kan zijn.
Je kunt dit voor deels onderzoeken door middel van een IQ test. Wanneer de score hoger is dan 130 dan valt het kind in de categorie: hoogbegaafd. Echter is hoogbegaafdheid meer dan alleen een cijfer. Sterker nog, hoogbegaafdheid komt niet eens altijd naar voren in een IQ test. Het draait ook heel erg om de persoonlijkheidskenmerken.
Het is overigens niet altijd nodig om je kind te laten testen. Stel jezelf de vraag: Is de uitslag van de test echt nodig om je kind extra ondersteuning te bieden? Of is het meer voor de eigen gemoedsrust? Het is belangrijk dat je eerst achterhaalt wat voor jou de rede is om je kind te laten testen. Laat jezelf eerst goed inlichten voordat je je kind laat testen.
Dat hoogbegaafde kinderen extra aandacht nodig hebben, komt naar voren uit verschillende bronnen en studies. Maar wat kun je met dit gegeven doen? Om te beginnen is het belangrijk dat ouders het kind motiveren om te blijven leren. Dit kan op een aantal manieren: Geef het hoogbegaafde kind bijvoorbeeld voorwerpen waar ze zelf mee kunnen leren en spelen. Geef het hoogbegaafde kind bijvoorbeeld een kapotte dvd-speler. Laat het kind zelf beslissen wat hij of zij er mee gaat doen. Vertel ook niet dat deze kapot is. Misschien komt hij er zelf wel achter, of maakt hij er iets heel anders van. Geef ook complimenten wanneer het hoogbegaafde kind makkelijke of saaie klusjes toch afmaakt. Verder kun je op zoek gaan naar een uitlaatklep voor het hoogbegaafde kind. Deze kinderen zijn vaak heel muzikaal of sportief. Ga op zoek naar de hobby’s en afleidingen van jouw kind. Daarnaast is het belangrijk dat het hoogbegaafde kind gemotiveerd blijft om op school te blijven leren
Wij bieden lesmateriaal voor hoogbegaafden vanaf groep vier t/m groep 8. Het lesmateriaal voor hoogbegaafden is ingedeeld in verschillende modules. Iedere module gaat over een ander onderwerp. De onderwerpen zijn heel uiteenlopend en spreken hoogbegaafden vaak aan. Hieronder vind je een overzicht van de onderwerpen van modules voor verschillende leeftijdsgroepen:
Groep 4/5: De verdwenen mummie van Hapje Soep, krokodillen.
Groep 5/6: Micro-organismen (ook een deel 2), goden, griezels en ander gespuis. (ook een deel 2)
Groep 7/8: Het oude museum (ook een deel 2), Braveheart (ook een deel 2)
Groep 8: Dieren denken (ook een deel 2 in 2021)
Ben jij nu benieuwd geworden naar de inhoud van deze modules? Neem dan eens een kijkje in onze Modules. En wie weet kunnen we jouw hoogbegaafde kind verder helpen zich te ontwikkelen en hem of haar uitdaging te bieden om te leren met onze leuke opdrachten!